19 februari; deze dag in het verleden… In de Tachtigjarige Oorlog plunderden Spaanse soldaten op deze dag in het jaar 1574 de dorpen Krommenie, Wormerveer en Jisp. Dat zag er niet goed uit. Een paar maanden later echter wist de vloot van kapitein Joachim Kleinsorg de Spanjaarden, die de Schans in Zaandam hadden bezet, te verdrijven. Dat was op Tweede Pinksterdag. Veel van de Spaanse soldaten sneuvelden en overlevenden vluchtten en lieten de Zaanstreek achter. De dag erna was het groot feest… Derde Pinksterdag en dát wordt door echte Zaankanters nog altijd gevierd.

Nederland (“de Zeven Verenigde Provinciën” was dat toen nog) en Engeland tekenden, op deze datum in het jaar 1674, de Vrede van Westminster, waarmee een eind kwam aan de Derde Engels-Nederlandse Oorlog. Puur ter afkoop van verdere escalatie betaalde ons land twee miljoen gulden aan Engeland… Een ander gevolg was dat de kolonie “Nieuw-Amsterdam” onder Engels gezag kwam. De Engelsen noemden het “New York”…

Thomas Edison (1847-1931) verkreeg, in 1878, octrooi op de fonograaf, dat was de voorloper van de grammofoon. De Amerikaanse uitvinder Thomas Edison maakte vooral naam door uitvindingen op te kopen en de octrooien op zijn naam vast te leggen. Hij perfectioneerde ze en nam ze in productie. Er stonden zo’n 1400 octrooien op zijn naam. De fonograaf had hem achttien dollar gekost…

Vroegste voorbeelden van onze nationale vlag stammen uit de 16^e eeuw. Bij de Unie van Utrecht in 1572 werd de weliswaar oranje-wit-blauwe vlag de officiële. In de daaropvolgende decennia werd het oranje vervangen door rood. Bij het eind van de Tachtigjarige Oorlog was de vlag rood-wit-blauw. Ook na de Franse overheersing kwam het rood-wit-blauw terug. In de jaren ’30 van de vorige eeuw claimde de NSB dat “oranje-blanje-bleu” de echte Nederlandse vlag was. Voor de regering onder Colijn was dat dé aanleiding het rood-wit-blauw officieel vast te leggen, wat koningin Wilhelmina deed op 19 februari 1937. Toen ondertekende ze, dat was tijdens haar wintervakantie in Zell am See, het kortste Koninklijk Besluit ooit: “De kleuren van de vlag van het Koninkrijk der Nederlanden zijn rood, wit en blauw”.

De Australische stad Darwin werd, in de Tweede Wereldoorlog op 19 februari 1942, aangevallen door zo’n 150 Japanse gevechtsvliegtuigen. Tien geallieerde schepen werden tot zinken gebracht, 25 zwaar beschadigd en 257 mensen verloren hun leven. De aanval werd wel het Australische Pearl Harbor genoemd.

In 1945 begon op deze datum de Slag om Iwo Jima. De Amerikanen wilden Iwo Jima gaan gebruiken als basis voor hun luchtaanvallen op Japan.

Op 19 februari 1946: Eerste uitzending van het AVRO-radioprogramma Arbeidsvitaminen. Bedenker ervan was Jaap den Daas van de AVRO. Hij bedacht tevens De Bonte Dinsdagavondtrein en Hersengymnastiek. Het is het langstlopende radioprogramma ter wereld en kreeg in mei 2006 een vermelding in het Guiness Book of Records. Lang mochten werknemers van een bedrijf de verzoekplaten aanvragen, maar tegenwoordig mag iedereen dat doen. Huidig presentator is Hans Schiffers.

Door een explosie in de lading kunstmest kapseisde en zonk het Nederlandse vrachtschip de Sophocles op 19 februari 1965. Het was onderweg van Puerto Limón naar Amsterdam en zonk 730 mijl ten noordwesten van Porto. Drie van de 44 opvarenden kwamen om het leven. De overige 41 werden gered door zusterschip Ulysses.

Na een motordefect viel China Airlines-Vlucht 006 maar liefst negen kilometer naar beneden, voordat de piloten het toestel weer onder controle kregen. Dat zijn, op 19 februari 1985, erg angstige ogenblikken geweest voor de inzittenden. Twee passagiers raakten gewond.

De Sovjet Unie lanceerde in 1986 het ruimtestation Mir. Het was het eerste permanent bewoonde ruimtestation in een baan om de aarde. Mir is tot augustus 1999 bijna constant bewoond geweest. In maart 2001 keerde het terug in de Aardse atmosfeer en viel in brokstukken in het zuidelijk deel van de Grote Oceaan.

De 19^e februari is de geboortedatum van o.a. schrijver Havank (1904-1964); echte naam Hendrikus van der Kallen, van zeker dertig misdaadromans die als pockets in de Zwarte Beertjes-reeks van Bruna werden uitgebracht. Zangeres Annie de Reuver (1917-2016). Ze debuteerde in 1934 bij The Ramblers, na de oorlog zong ze bij de Skymasters. “Harmonica Jim”, “Diep in mijn hart” en “Kijk eens in de poppetjes van mijn ogen” waren bekende liedjes. Annie ontdekte Pierre Kartner, Oscar Harris, de Kermisklanten en Ben Cramer. Politicus Pim Fortuyn (1948-2002). Hij werd op 6 mei 2002, negen dagen voor de Tweede Kamerverkiezingen waar hij met zijn Lijst Pim Fortuyn aan meedeed, vermoord door milieuactivist Volkert van der Graaf. Actrice Kiki Classen (1964), bekend is de rol van Wiep in de comedyserie “Zeg ‘ns AAA”. Voormalig proftennisspeler Paul Haarhuis (1966). Samen met Jacco Eltingh stond hij bovenaan de wereldranglijst dubbelspel, ze wonnen heel wat grandslamtoernooien. Musicalacteur en zanger Danny de Munk (1970). Hij speelde op twaalfjarige leeftijd de hoofdrol in de film “Ciske de Rat”. Het liedje “Ik voel me zo verdomd alleen” was een nummer 1-hit in ons land. Verder speelde hij onder meer in de musical “Les Miserables” en in de film “All Stars”. Actrice, zangeres en presentatrice Katja Schuurman (1975).

Jan Boonstra